|
 | |  | | | Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie
Bernadeta Padykuła
Dom lat dziecinnych Józefa Ignacego Kraszewskiego
Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie
1. HISTORIA DWORU W ROMANOWIE [1]
Romanów to niewielka wieś znajdująca się w województwie lubelskim (powiat bialski, gmina Sosnówka) niedaleko granicy polsko-białoruskiej. Leży ona w pobliżu Białej Podlaskiej, Parczewa i Włodawy.
Dzieje miejscowości i dworu łączą się z osobą Romana Sanguszki, jednak źródła historyczne, wiążą je z magnackim rodem Sapiehów, który posiadał w tej okolicy rozległe dobra z ośrodkiem w Kodniu. Sapiehowie zamierzali wybudować tu jedną ze swoich rezydencji, dlatego też założyli rozległy park o charakterze ogrodu włoskiego ze szpalerami grabowymi oraz centralną aleją świerkową, a także otoczyli go fosą. Rozpoczęto również budowę pałacu, która jednak została przerwana po wykonaniu piwnic i fundamentów i ostatecznie powstał tylko drewniany dwór myśliwski i oficyna. W 1802 roku dobra romanowskie od księżnej Teofili z Jabłonowskich Sapieżyny i jej syna Aleksandra kupili Anna i Błażej Malscy. Nowi właściciele dokonali zmian, decydując się na rozbiórkę dworu myśliwskiego i budowę nowego domu w stylu klasycystycznym na starych fundamentach. Był to budynek parterowy z czterospadowym dachem i gankiem z czterem kolumnami i trójkątnym daszkiem, drugi znajdował się od strony parku. Taki dwór odziedziczyli w 1847 roku rodzice pisarza, Zofia i Jan Kraszewscy. Z fundacji Konstancji Nowomiejskiej (prababki pisarza) powstała kaplica św. Anny położna poza fosą w północnej części parku.
Dwór trzykrotnie zmieniał swój wygląd: pierwsza zmiana nastąpiła w 1858 roku, kiedy to właścicielem był najmłodszy brat Józefa Ignacego Kraszewskiego, Kajetan. Wybudował on w parku ananasarnię i hodował egzotyczne owoce. Po pożarze dworu dobudował on w części środkowej piętro z dwuspadowym dachem i umieszczonym w tympanonie rodowym herbem Jastrzębiec i zagospodarował poddasze, a także zastąpił frontowy ganek portykiem z kolumnami doryckimi i balkonem, również od strony parku dobudowano taras i balkon. W latach siedemdziesiątych od strony frontowej powstała brama w historycznym stylu.
Po śmierci Kajetana w 1896 roku majątek w Romanowie przejął jego syn Krzysztof, który pełnił funkcję gospodarza do 1914 roku. W czasie pierwszej wojny światowej dwór uległ niewielkim zniszczeniom. W rezultacie ostatni właściciele, Paulina i Jan Rościszewscy, w trakcie prac remontowych dokonali pewnych zmian w wyglądzie domu: zlikwidowali rampę podjazdową, a w jej miejsce wybudowali szerokie, frontowe schody. W 1938 roku Rościszewscy opuścili romanowskie dobra, sprzedając większą część majątku chłopom. W 1943 roku wystawiony na sprzedaż dwór został spalony w czasie działań partyzanckich. W 1944 roku las oraz zespół parkowo-dworski w Romanowie upaństwowiono i na teren parku przeniosło się Leśnictwo Wisznice. W 1958 roku Wojewódzka Rada Narodowa w Lublinie podjęła decyzję o odbudowie dworu i utworzeniu muzeum pisarza.
2. MUZEUM W ROMANOWIE [2]
Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie otwarto 28 lipca 1962 roku, w 150 rocznicę urodzin pisarza. Ekspozycja stała nosi nazwę "Życie i tówrczość Józefa Ignacego Kraszewskiego", a jej zbiory prezentowane są w 8 salach, na które składają się:
-sień w stylu myśliwskim,
-sala rodzinna (związki pisarza z Romanowem, rodziną)
-salon (pozaliterackie zainteresowania Józefa i Kajetana Kraszewskich),
-sale wołyńskie (dwie sale poświęcone pobytowi pisarza na Kresach),
-sala warszawska (odnosi się do czasu, który Kraszewski spędził w Warszawie),
-gabinet drezdeński (stanowi próbę odtworzenia pracowni pisarza),
-sala jubileuszowa (zawiera pamiątki związane z obchodami pięćdziesięciolecia pracy literackiej Kraszewskiego, a także jego śmiercią i pogrzebem w 1887 roku),
- w parku znajduje się ławeczka z postacią pisarza, na której można usiąść,
- w Wisznicach znajdują się groby rodzinne.
 
Przypisy:
[1] Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie, pod red. A. Czobodzińskiej – Przybysławskiej, Romanów 2012, s. 6-13.
[2] Ibidem, s. 42-62.
|
| |  | |  |
|
| | | | | Logowanie
Nie jesteś jeszcze naszym Użytkownikiem? Kilknij TUTAJ żeby się zarejestrować.
Zapomniane hasło? Wyślemy nowe, kliknij TUTAJ.
|
| | | | |
|
