Gustaw Ehrenberg
Gustaw Ehrenberg- polski poeta okresu romantyzmu, działacz Stowarzyszenia Ludu Polskiego.
Urodził się 14 lutego 1818 roku w Warszawie. Za swoich rodziców oficjalnie podawał Krystynę i Ferdynanda, młynarzy, których nie pamiętał, gdyż mieli umrzeć kiedy był jeszcze niemowlęciem. W rzeczywistości był jednak nieślubnym synem cara Aleksandra I i jego kochanki Heleny z Dzierżanowskich Rautenchstrauchowej.
Wychowywał się przy dyskretnej pomocy finansowej cara, dzięki czemu otrzymał staranne wykształcenie. Początkowo uczył się w domu. w latach 1826-1831 kształcił się w Liceum S. B. Lindego. W 1833 r. zdał maturę. Jeszcze jesienią tego samego roku wyjechał do Krakowa, w celu podjęcia wyższych studiów z literatury i filozofii. Tam związał się także z miejscową konspiracją (o poglądach lewicowych). Od 1835 r. był członkiem Zboru Głównego Stowarzyszenia Ludu Polskiego. Posługiwał się pseudonimem "Wiara".
Podczas krakowskich studiów zawarł liczne przyjaźnie m.in. z poetami Edmundem Wasilewskim i Franciszkiem Żyglińskim, z którymi w 1835 r. odbył pieza wyciecze po Tatrach i Pieninach, w czasie trwania której przyjaciele starali się jak najlepiej poznać lud, jego warunki życiowe oraz propagować idee wolnościowe.
Owocem tamtych lat stał się tomik wierszy Dźwięki minionych lat ("1835 i 1836").
21 marca 1836 r. Ehrenberg został uwieziony, jako podejrzany o powiązania z zabójcami szpiega Behrensa. Uwolniony został 22 maja tego roku. W sierpniu wyjechał zaś do warszawy, gdzie zamierzał zorganizować Zbór Ziemski Stowarzyszenia Ludu Polskiego. Podczas pobytu w stolicy Królestwa Polskiego ukończył też dramat pt. Dwaj rzeźbiarze czyli Bartolomeo i Lasota, rzecz z czasów panowania Zygmunta I. Nie był to jednak utwór odznaczający się wybitnością.
W marcu 1837 roku poeta ponownie został aresztowany. Przebywał początkowo w Ratuszu, a od maja do sierpnia w Cytadeli. Uwolniony nie długo cieszył się wolnością. Po raz trzeci został uwięziony w maju 1838 roku. Wszczęto trwające prawie rok śledztwo i proces, w efekcie którego Ehrenberg został skazany na karę śmierci za działalność konspiracyjną. Ostatecznie wyrok jednak złagodzono i poeta został zesłany na Syberię. Początkowo pracował tam w kopalni rudy, jako katorżnik. W 1854 r. car przeniósł go na posieliście, a w 1858 r. zezwolono poecie na powrót do Polski.
Po powrocie do kraju Ehrenberg zamieszkał w Warszawie. w 1859 r. ożenił się z Felicją Pancerówną. Po jej śmierci poślubił jej siostrę Emilię.
Nawiązał kontakty z grupą, która próbując uprawiać legną politykę, daleką od metod rewolucyjnych, starała się o rozszerzenie autonomii Królestwa Kongresowego , a także o uwłaszczenie chłopów.
Współpracował też z z prasą publikując w "Gazecie Polskiej", "Gazecie Warszawskiej" oraz czasopiśmie "Biblioteka Warszawska.
Po 1870 przeprowadził się z rodziną do Krakowa. Zarabiał pracując w banku, wykładając literaturę powszechną, tłumacząc Szekspira. W 1871 roku opublikował Wykład bajek Krasickiego wraz z tekstem tychże.
W swojej twórczości "pozesłniowej" Ehrenberg odcinał się od ideałów młodości, w związku z czym raziła go ogromna popularność utworu z tamtych lat, jakim była pieśń Gdy naród do boju.... Gdy w 1880 roku wznowiono jego tomik Dźwięki minionych lat, poeta zażądał usunięcia ostatnich stron zawierających wiersze: Szlachta w roku 1831, Szubienica Zawiszy, Podróż na Syberią.
Gustaw Ehrenberg zmarł 28 września 1895 roku w Krakowie.
Bibliografia:
Janion M., Gustaw Ehrenberg, [w:] Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Literatura krajowa w okresie romantyzmu : 1831-1863, pod red. Maria Janion, Bogdan Zakrzewski, Maria Dernałowicz, Ser. 3, T. 1, Kraków 1975, s. 783-821.
Twórczość Gustawa Ehrenberga w bazach internetowych
| 
